Đối Tượng Được Thuê Nhà Ở Xã Hội

Cho vay nhà ở xã hội là chương trình rất ý nghĩa, rất thiết thực, với lãi suất ưu đãi, thủ tục vay vốn nhanh chóng. Tạo điều kiện giúp nhiều gia đình chính sách, lực lượng vũ trang nhân dân, hộ gia đình nghèo, cận nghèo, công chức, viên chức, người lao động thu nhập thấp có điều kiện xây dựng, cải tạo, mua nhà ở an cư lạc nghiệp, yên tâm công tác.

Khu nhà ở công vụ của Lữ đoàn Tăng thiết giáp 405 (Quân khu 3). Ảnh: qdnd.vn

Bàn về dự án Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Phó chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương đã phát biểu rất sâu về vấn đề này và cho rằng quy định như dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) vẫn chưa đủ để tạo ra sự đột phá cho việc thực hiện chính sách nhà ở xã hội cho cán bộ, công chức, viên chức nói chung và quân nhân nói riêng.

Cả Chủ tịch Quốc hội và Phó chủ tịch Quốc hội đều đề nghị ngoài hình thức nhà ở xã hội, dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) cần bổ sung loại hình nhà ở thương mại giá rẻ, được Nhà nước miễn thuế đất, miễn tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng để tạo thêm quỹ nhà ở phục vụ nhu cầu của cán bộ, công chức, viên chức nói chung và quân nhân nói riêng. Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cần bổ sung chính sách miễn thuế đất, miễn tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất để xây nhà ở thương mại bán cho đối tượng là cán bộ, công chức, viên chức, LLVT. Cả hai dự án luật cũng cần có quy định cụ thể về trường hợp đặc thù là lực LLVT tự bố trí một phần diện tích đất quốc phòng, an ninh để phát triển nhà ở trong bối cảnh nhà ở xã hội chưa đáp ứng đủ nhu cầu.

Ngoài những chính sách đề xuất như trên cũng rất cần có thêm nhiều chính sách đặc thù khác, như chính sách vay ưu đãi để mua nhà ở, chính sách hỗ trợ lãi suất vay mua nhà ở áp dụng cho cả trường hợp mua nhà ở thương mại, nhà ở thương mại giá rẻ, nhà ở xã hội; hay chính sách ưu tiên cho con cái của quân nhân được theo học tại các trường học công lập nơi bố hoặc mẹ đang làm việc, tạm trú...

Để hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu bảo vệ sự thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, độc lập, tự do của Tổ quốc, bảo vệ nhân dân, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ, quân nhân và gia đình đã hy sinh và chịu nhiều thiệt thòi. Thực hiện tốt chính sách về nhà ở là một trong những việc làm rất cần thiết để quân nhân và gia đình quân nhân yên tâm công tác, cống hiến.

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Cùng bàn luận xem các tin, bài liên quan.

Những năm gần đây, nhu cầu về nhà ở xã hội (NOXH) ngày càng tăng cao, nhất là tại TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, các dự án NOXH dù nhận được nhiều sự quan tâm của các cơ quan quản lý Nhà nước trong lĩnh vực đầu tư, xây dựng nhưng đà phát triển vẫn chưa đáp ứng được tính cấp thiết về nhu cầu "an cư" của người dân.

Một mặt là do nhiều chủ đầu tư không còn "mặn mà" với các dự án NOXH, mặt khác là do một trong các tiêu chí để được mua hiện nay là điều kiện về thu nhập của đối tượng thuộc diện được hưởng chính sách mua NOXH đang gặp phải một số vướng mắc trong thực tiễn.

Gửi bình luận về bài viết Siết người thu nhập 11 triệu đồng/tháng mua nhà ở xã hội có cần thiết? , độc giả Nguyễn Quang Vinh chia sẻ: "Quy định về thu nhập để mua NOXH là không ổn, nhiều người chả có thu nhập nộp thuế họ vẫn có tiền mua nhà đất. Chúng ta chưa quản lý tốt nguồn tiền nên việc quy định này không ổn. Với chi phí cuộc sống bây giờ, thu nhập 11 - 15 triệu/tháng ở thành phố khó tích lũy được để trả góp tiền nhà hàng tháng".

Khu nhà ở xã hội Định Hòa, phường Định Hòa (TP Thủ Dầu Một, Bình Dương) do Tổng Công ty Becamex IDC thực hiện (Ảnh: Hải Long).

Chủ tài khoản Quốc Hùng Châu Đình bày tỏ: "Người không nộp thuế dù có suất mua nhà thì họ cũng không thể mua nhà, và ngược lại. Giàu nghèo không phân định người đó có thu nhập bao nhiêu đâu". Bên cạnh đó, bạn đọc có tên Hien Hai cũng bộc bạch: "Thu nhập 20 triệu một tháng, nếu có gia đình không biết mua nổi NOXH, chứ đừng nói đến người thu nhập thấp dưới 11 triệu. Nên sửa luật bám vào đời sống xã hội".

"Căn cứ vào thu nhập thì bất khả thi. Dựa vào đâu, cơ sở nào để chứng minh chính xác được thu nhập của một người một cách khách quan?", bạn đọc có nickname T.M.N.com viết.

Bất cập trong việc xác định đối tượng được mua nhà ở xã hội

Trao đổi với phóng viên Dân trí, luật sư Đinh Thị Kim Liên (Đoàn luật sư thành phố Hà Nội) cho biết, người thu nhập thấp được hiểu là người làm việc tại cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp có mức thu nhập không phải đóng thuế thu nhập thường xuyên theo quy định của pháp luật. Dưới góc độ của Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007, có thể hiểu đơn giản người thu nhập thấp là người có thu nhập trung bình hàng tháng dưới mức 11 triệu đồng.

Theo Điều 49 Luật Nhà ở 2014, người thu nhập thấp là một trong những đối tượng được mua nhà ở xã hội. Tuy nhiên, đây chỉ là "điều kiện cần". Còn để có "điều kiện đủ", người thu nhập thấp cần đáp ứng những quy định như sau:

Thứ nhất, chưa có nhà ở thuộc sở hữu bản thân, chưa được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội hay được hưởng các chính sách hỗ trợ khác về nhà ở, đất ở dưới mọi hình thức theo quy định của pháp luật;

Thứ hai, phải có đăng ký thường trú tại tỉnh, thành phố nơi có nhà ở xã hội. Nếu không có đăng ký thường trú thì phải có đăng ký tạm trú từ một năm trở lên tại địa phương này;

Thứ ba, phải thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập thường xuyên theo quy định pháp luật.

Bình luận về các quy định trên, luật sư Liên nhìn nhận các quy định của pháp luật liên quan tới thu nhập của người dân hiện còn bộc lộ những bất cập. Bởi lẽ, cơ chế quản lý thu nhập thực tế của người dân hiện nay còn nhiều "lỗ hổng" khi ngoài thu nhập cố định chịu sự quản lý của Nhà nước, nhiều cá nhân còn có các nguồn thu nhập khác mà chưa có biện pháp thống kê chính xác để tính tổng thu nhập đối với các trường hợp này.

Từ đó, hệ lụy có thể dẫn đến là việc người có tổng thu nhập hàng tháng trên 11 triệu đồng vẫn có thể được mua nhà ở xã hội khi họ kê khai không trung thực đối với các khoản thu của bản thân.

Còn với những trường hợp thực sự là "người thu nhập thấp", họ lại gặp khó trong việc mua loại nhà ở mang tính nhân văn này bởi dù đáp ứng đủ điều kiện về pháp lý để mua nhà, họ lại không đủ tài chính tích lũy để sở hữu căn hộ cho bản thân. Nhưng đến khi nỗ lực làm việc để cải thiện thu nhập cho bản thân, song vượt quá mức 11 triệu đồng/tháng, họ lại không còn thuộc nhóm đối tượng được mua nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật hiện hành.

Nên sửa luật để phù hợp hơn với người dân và cơ chế thị trường hiện nay?

Luật Nhà ở hiện hành quy định đối tượng được mua nhà ở xã hội là những người có thu nhập thấp với điều kiện mức thu nhập không phải đóng thuế thu nhập cá nhân. Vì vậy theo luật sư Liên, quy định này cần có sự sửa đổi để phù hợp hơn với cơ chế thị trường hiện nay.

"Bởi lẽ, trên thực tế, có những người nộp thuế với khoản thu nhập trên 11 triệu đồng chưa hẳn là những người có thu nhập cao vì sau khi trừ đi các khoản chi tiêu trong cuộc sống, việc người lao động có thể tích góp để mua được nhà ở thương mại là rất khó khăn. Tuy nhiên, họ cũng không thuộc đối tượng được mua nhà ở xã hội", luật sư Liên bình luận.

Theo bà Liên, nhà ở xã hội không phải để bán cho người giàu nhưng bên cạnh các đối tượng có thu nhập thấp (dưới mức phải đóng thuế thu nhập cá nhân) như quy định của pháp luật hiện hành thì cũng cần hướng đến những đối tượng có thu nhập thuộc diện phải đóng thuế, có tích lũy song không tiếp cận được với nhà ở thương mại.

Bởi vậy, việc sửa đổi đối tượng được mua nhà ở xã hội thành: "Những người có tích lũy nhưng không đủ điều kiện tiếp cận với nhà ở thương mại" cũng là một ý kiến mà các nhà làm luật có thể lưu tâm để thay đổi điều kiện phụ thuộc vào mức thu nhập của cá nhân và phù hợp hơn với cơ chế thị trường hiện nay.

Tôi là Lê Thảo Vy, là người lao động ngoài khu công nghiệp TPHCM. Hiện nay, tôi dự kiến thuê nhà ở xã hội tại một dự án cho thuê nhà ở xã hội tại TPHCM.

Theo tôi được biết, theo quy định tại Khoản 2 Điều 62 Luật Nhà ở năm 2014 (đã hết hiệu lực từ ngày 01/8/2024), thời hạn của hợp đồng thuê nhà ở xã hội tối thiểu là 05 năm và không quy định thời hạn tối đa của hợp đồng thuê nhà ở xã hội. Luật Nhà ở năm 2023 (có hiệu lực kể từ ngày 01/8/2024) không còn quy định nội dung này và cũng không quy định thời hạn tối đa của hợp đồng thuê nhà ở xã hội.

Tuy nhiên, theo Mẫu số 03 Hợp đồng cho thuê nhà ở xã hội được ban hành kèm theo Phụ lục IV Thông tư số 05/2024/TT-BXD ngày 31/7/2024 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở lại quy định "Các bên tự thỏa thuận về thời hạn thuê nhưng tối đa không vượt quá 05 năm. Đối với nhà ở xã hội chỉ để cho thuê thì thời hạn tối đa là 10 năm".

Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 quy định hợp đồng trong kinh doanh bất động sản phải được lập thành hợp đồng theo mẫu do Chính phủ quy định. Tuy nhiên, quy định này không áp dụng đối với trường hợp mua bán, thuê mua, thuê nhà ở xã hội.

Luật Nhà ở năm 2023 cũng như các văn bản hướng dẫn thi hành cũng không quy định bắt buộc hợp đồng mua bán, thuê mua, thuê nhà ở xã hội phải thực hiện theo mẫu mà chỉ giao cho Bộ Xây dựng ban hành mẫu hợp đồng mua bán, thuê mua, thuê nhà ở xã hội (Khoản 4 Điều 191 Luật Nhà ở năm 2023).

Như vậy, có bắt buộc thực hiện hợp đồng theo mẫu được ban hành kèm theo Thông tư số 05/2024/TT-BXD không? Việc Thông tư số 05/2024/TT-BXD giới hạn thời gian thuê tối đa như trên có phù hợp với quy định của Luật Nhà ở năm 2023 và các văn bản hướng dẫn thi hành khác không?